Öğretmen haberleri ve gelişmelerden hemen haberdar olmak için Telegram kanalımıza katılın!
Andropoz, erkeklerde yaşlanma ile birlikte gelişen fiziksel ve ruhsal dönüşümü tarif eden bir süreçtir. Erkeklik hormonu olarak bilinen testosteron seviyesinde ciddi azalma ile birlikte gelişir. Cinsel fonksiyonlarda azalma en önemli göstergesidir. Kadınlarda menopoz ne ise erkeklerde de andropoz ona yakın bir durumu tarif eder. Erkeklerin hayatında ciddi değişimlere neden olur. En önemli belirtileri arasında aşırı terleme, sıcak basma, sürekli halsizlik ve yorgunluk vardır. Andropoz dönemi ile birlikte erkeklerde geri dönüşü olmayan bir süreç başlar. Depresyon, iktidarsızlık, saldırgan davranışlar, kas kütlesinde azalma, ereksiyon sorunları ve cinsel isteksizlik en çok rastlanan sorunlardır.
Yaşın ilerlemesiyle beraber erkeklik hormonu olan testosteronun kandaki seviyesinin azalması ve buna bağlı olarak ortaya çıkan şikayetlerin oluşturduğu duruma andropoz ya da yaşlanan adam sendromu denir. Andropozda kadınlarda görülen menopoza benzer şikayetler görülür. Çünkü bu dönemde aynı kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de hormon seviyeleri değişir.
Özellikle 45-50 üstü erklerde görülmeye başlanan andropoz bir hastalık değil doğal bir süreçtir. Her erkek 40’lı yaşlardan sonra 10 yılda bir, kanında bulunana testosteronun %10’unu, 50 yaşından sonra ise %25’ini kaybeder.
Kesin bir yaş sınırı olmasa da, 50 yaşından sonra tüm erkeklerin ürolojik olarak takibe alınmaları gerekir. Bu takip, erkek sağlığı için önemli olan prostat hastalıkları ve yaşlanan adam sendromunun erken tanısı için önem taşır.
Andropoz nedenleri
Testosterondaki azalma, en önemli andropoz sebebidir. Ancak, erkekler yaşlandıkça, vücutta sadece daha az testosteron üretilmeye başlanmaz, aynı zamanda kandan kullanılabilir testosteronu çeken “seks hormonu bağlayan globülin (SHBG)” denilen başka bir hormonun seviyesi de artmaya başlar. SHBG, kanda dolaşan testosteronun bir kısmını bağlar. SHBG hormonuna bağlı olmayan testosteron, biyolojik olarak kullanılabilir testosterondur, yani vücudun kullanımı için uygundur.
Andropoz ile ilişkili semptomları olan erkeklerin kanlarında biyolojik olarak kullanılabilir testosteron miktarı düşmüştür. Bu nedenle, vücuttaki testosteron tarafından uyarılan dokular daha az miktarda testosteron alırlar. Bu da kişide ruhsal, fiziksel ve zihinsel değişikliklere neden olabilir.
Andropozun belirtileri
Yaşlanan adam sendromu olarak ta bilinen andropoz, hem psikolojik hem de cinsel fonksiyonlarda değişime neden olur. Belirtiler görüldüğünde doktora başvurmak gerekir.
- Psikolojik belirtiler
- Kendinizi iyi hissetmeme durumu ve depresif ruh hali
- Hayattan zevk almamama
- En iyi zamanların geride kaldığını hissetme
- Tükenmiş ve dibe vurmuşluk hissi
- En ufak şeylere alınmaya ve sinirlenmeye başlama
- Bedensel belirtiler
- Aşırı terleme, sıcak basması
- Ciltte kuruluk ve tüylerde azalma
- Sürekli bir halsizlik ve yorgunluk hissi
- Dikkat güçlüğü
- Sırt ağrıları, yaygın kas ve eklem ağrıları
- Memelerde büyüme
- Kemik erimesi ve kemik kırıkları
- Deri altı ve karın içi yağ dokusunda artışla birlikte göbek bölgesinde yağlanma
- Kansızlık
- Uyku problemleri
- Zihinsel faaliyetlerde zayıflama
- Cinsel belirtiler
- Cinsel istekte azalma
- Sertleşme problemleri
- Meni miktarında azalma ve kıvamında değişiklik
- Sabah ve gece sertliğinde azalma
Andropoz tanısı
Andropoz tanısı için öncelikle doktor şikayetlerinizi dinledikten sonra fizik muayene yapacaktır. Ardından belirtilerinizle ilgili sorular sorar. Burada amaç belirtilerinizin düşük testosteron belirtileriyle benzerlik gösterip göstermediğini kontrol etmektir. Daha sonra bu belirtilere sebep olabilecek diğer hastalıkları dışlamak için bazı testler isteyebilir. Ve son olarak kandaki testosteron düzeyini ölçebilecek kan testleri istenir.
Bu testlerde total testosteron ve serbest testosteron, FSH, LH ve prolaktin hormon düzeylerinize bakılır. Testosteron hormonu sabah 8 ile 11 saatleri arasında kanda en yüksek seviyededir bu nedenle bu saatler arasında kan testi yaptırmanız daha sağlıklı sonuç almanızı sağlar. Ölçümlerde testosteronda düşüklük varsa ve daha önce saydığımız belirtilerin bir kısmı da mevcutsa andropoz tanısı konulabilir.
Andropoz tedavisi
Andropoz belirtileri ciddi anlamda hayatınızı zorlaştırmadığı sürece tedaviye ihtiyaç duymayabilirsiniz. Andropoz semptomları için en yaygın tedavi şekli, daha sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmaktır. Doğal testosteron üretiminizi artıramazsınız, ancak aşağıdaki adımlar size yardımcı olabilir:
Doktorunuza karşı dürüst olun: Andropoz tedavisinde en büyük engel erkeklerin doktorlarıyla süreç hakkında konuşmakta zorlanmalarıdır. Birçok erkek doktorları ile cinsel konuları tartışmak konusunda çekingen davranmaktadır. İlaç yan etkilerinden, erektil disfonksiyona ve diğer cinsel sorunlara kadar, belirti ve semptomlarınıza neden olan veya katkıda bulunan sağlık sorunlarını belirlemek ve tedavi etmek için doktorunuzla birlikte hareket edebilirsiniz.
Sağlıklı bir yaşam tarzını tercih edin: Sağlıklı beslenin ve günlük rutininize fiziksel aktiviteyi dahil edin. Sağlıklı bir yaşam, gücünüzü, enerjinizi ve yağsız kas kitlenizi korumanıza yardımcı olacaktır. Düzenli fiziksel aktivite, ruh halinizi daha da iyileştirebilir ve uykunuzu düzenlemenize yardımcı olabilir.
Yardım istemekten çekinmeyin: Erkekler depresyondayken her zaman hüzün duygusu hissetmezler. Olağandışı yorgun, endişeli veya huzursuz, hatta öfkeli olabilirsiniz. İşinizde ve evinizde sorumluluklarınızı yerine getirmekte zorlanıyor olabilirsiniz. Erkeklerde görülen diğer yaygın belirtiler arasında uyumakta zorluk ve intihar düşünceleri bulunmaktadır. Depresyonda olabileceğinizi düşünüyorsanız, mutlaka doktorunuzla konuşun. Bu durum için birçok etkili tedavi mevcuttur.
Bitkisel takviyeler konusunda dikkatli olun: Bitkisel takviyelerin, yaşlanma ile ilişkili düşük testosteron için güvenli ve etkili olduğu henüz kanıtlanmamıştır. Bazı takviyeler tehlikeli bile olabilir.
medikalakademi.com.tr