Öğrenme Piramidi ve Yaşantı Konisi

26 Ekim 2025, 17:08

‘Öğrenme Piramidi’nin kökleri, etkili öğrenmenin nüanslarını ortaya çıkarmaya çalışan Edgar Dale'in öncü çalışmasında bulunur. Dale’nin bir başka çalışması da ‘Yaşantı Konisi’dir.

Öğrenme Piramidi, her biri bilginin akılda tutulması açısından etkinliği ile karakterize edilen yedi farklı öğrenme yöntemini tanımlayan açıklayıcı bir çerçeve görevi görür.

Yaşantı Konisi ise 1946 yılında eğitimcilerin öğrencilere uygun öğretim yöntemlerini seçmesine yardımcı olmak amacıyla geliştirdiği bir modeldir. Bu model, farklı öğrenme deneyimlerini soyutluktan somutluğa doğru sıralayan görsel bir araçtır.

Öğrenme piramidinin aşamalarına bakacak olursak;

1-Ders anlatımı: Öğrenme Piramidinin Ucu (Kalıcılık Oranı: %5)

Öğrenme Piramidinin hiyerarşisindeki ilk öğrenme yöntemi, temel bilgileri sağlayan geleneksel derslerdir. Derslerin akılda kalma oranı tek başına nispeten düşük olsa da, etkileşimli öğelerle birleştirildiğinde hâlâ etkili olabilirler.

2. Okuma: Öğrenme Konisini Daha Fazla Keşfetmek (Kalıcılık Oranı: %10)

Okumak, Edgar Dale'in Öğrenme Piramidinin daha geniş çerçevesi içinde konumlanan bir başka temel öğrenme yöntemidir. Ders anlatımına göre biraz daha yüksek akılda kalma oranına sahip olsa da okumayı diğer etkinliklerle tamamlamak önemlidir.

3.Görsel-İşitsel Öğrenme: Piramide Doğru Bir Adım Daha (Kalıcılık Oranı: %20)

Resimler, videolar ve bilgi grafikleri gibi görsel yardımcılar öğrenmeyi önemli ölçüde geliştirir ve Öğrenme Konisine katkıda bulunur.

4. Gösterim: Son Pasif Öğrenme Yöntemi (Kalıcılık Oranı: %30)

Gösterimler, Öğrenme Konisi çerçevesine uygun olarak kavramların gerçek hayattaki durumlarda nasıl uygulandığını göstermeyi içerir.

5. Grup Tartışması: Aktif Öğrenmeye Dalış (Kalıcılık Oranı: %50)

Grup tartışmalarına katılmak, öğrencilerin etkileşim kurmasına, bakış açılarını paylaşmalarına ve birbirlerinden öğrenmelerine olanak tanır; bu, Öğrenme Piramidinin önemli bir yönüdür.

6. Alıştırma: Öğrenimin Kalıcılığında Bir Sıçrama (Kalıcılık Oranı: %75)

Yaparak öğrenme, Öğrenme Piramidinin temel ilkesidir.

7. Başkalarına Öğretme: Öğrenme Piramidinin Temeli (Kalıcılık Oranı: %90)

Öğrenme Piramidinin zirvesi, Öğrenme Konisi içindeki en yüksek düzeyde kalıcılığı güçlendirerek başkalarına öğretmeyi içerir.

Yaşantı konisinin tepesindeki yöntemler, daha soyut ve pasif öğrenmeyi temsil eder. Aşağı doğru inildikçe öğrenme yöntemleri daha somut ve katılımcı hale gelir. Edgar Dale’ın yaşantı konisi, öğrenme piramidi gibi sabit yüzdeler içermez. Bu, Öğrenme Piramidi ile arasındaki en önemli farklardan biridir.

Aşağıda her iki model şekille gösterilmiştir.

Öğretmenlerin, öğrenme piramidi ve yaşantı konisi modellerini akılda tutarak öğrenme ve öğretme sürecini daha etkili hale getirmeleri önemlidir.