Mart Ayı Özel Günler, Mart Ayındaki Tarihi Olaylar

Mart ayındaki önemli olaylar
1 Mart    Türk-Afgan Dostluk Antlaşması’nın imzalanması (1921).
3 Mart    Hilafet’in kaldırılması (1924).
3 Mart    Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edildi (1924).
3 Mart    Türk-Alman Dostluk Antlaşması Ankara’da imzalandı (1924).
3 Mart    Diyanet İşleri Başkanlığı kuruldu (1924).
3 Mart    Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu (1924).
4 Mart    Ankara Radyosu’nun yayına başlaması (1934).
4 Mart    Güvenlik Konseyi’nin Kıbrıs’a uluslararası kuvvet gönderme kararı (1964).
5 Mart    Türkiye Yeşilay Cemiyeti’nin kuruluşu (1920).
5 Mart    Genelkurmay Başkanlığı hükümetten ayrıldı (1924).
5 Mart    İsmet Paşa yeni hükümeti kurdu (1924).
6 Mart    Türkiye ile Avrupa Birliği Arasındaki “Gümrük Birliği Anlaşması”nın imzalanması (1995).
7 Mart    De Gualle’in, Fransa’nın, NATO’dan çekilişini açıklaması (1966).
7 Mart    Petrol İşleri Genel Müdürlüğü kuruldu (1954).
8 Mart    Yıldırım Bayezit’in Akşehir’de ölümü (1403).
8 Mart    Antep’e, TBMM’ce, “GAZİ” unvanının verilişi (1921).
10 Mart    Telefonun icadı ve ilk denemesinin yapılması (1876)
12 Mart    İngiltere ve Fransa’nın, Ruslara karşı Osmanlı Devleti ile bir ittifak antlaşması imza etmeleri (1854).
12 Mart    Mehmet Akif (Ersoy)’in şiirinin, TBMM’de İstiklâl Marşı olarak kabul edilmesi (1921).
12 Mart    Türk Silahlı Kuvvetleri bir muhtıra verdi (1971).
13 Mart    Selanik’in fethi (1430).
15 Mart    Talat Paşa’nın katli (1921).
16 Mart    İstanbul’un İtilaf Devletleri ordularınca işgali (1920).
16 Mart    Öğretmen Okullarının kuruluşu (1948).
17 Mart    Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere ve Lüksemburg Dışişleri Bakanları arasında ekonomik, sosyal ve kültürel işbirliği ile kollektif bir savunmayı öngören 50 yıl süreli “Brüksel Anlaşması”nın imzalanması (1948).
18 Mart    Çanakkale Zaferi (1915).
19 Mart    Osmanlı Hükümeti’nin, “Süveyş Kanalı” nın açılması hususunda resmen izin vermesi (1866).
19 Mart    I. Osmanlı Mebusan Meclisi’nin açılışı (1877).
19 Mart    Willi Brandt İle Willi Stoph’un biraraya gelerek iki Almanya arasında ilk üst düzey görüşmesini gerçekleştirmeleri (1970).
19 Mart    Ankara’da bir meclis toplanması amacıyla, Mustafa Kemal’in acele seçim yapılması için vilayetlere, livalara ve kolordu kumandanlıklarına genelge yayınlaması (1920).
19 Mart    ABD ve beraberindeki koalisyon kuvvetleri, “Irak’a Özgürlük” adlı operasyona başladı (2003).
21 Mart    İran’la İstanbul Antlaşması’nın imzalanması (1590).
21 Mart    Falih Rıfkı Atay`ın ölümü (1971).
21 Mart    Aşık Veysel`in ölümü (1973).
22 Mart    Londra’daki Avrupa devletleri elçilerinin, konferans düzenleyip Yunan Devleti’nin kurulmasını içeren bir protokol imzalamaları (1829).
22 Mart    Atatürk’ün manevi kızı ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen, İstanbul’da yaşamını yitirdi (2001).
23 Mart    Uranüs Gezegeni’nin keşfi (1781).
24 Mart    NATO Kuvvetleri, Kosova`daki Sırp saldırılarının devam etmesi ve Batı Temas Grubu`nun anlaşma taslağını kabul etmemeleri nedeniyle, Yugoslavya`ya karşı hava harekatı başlattı (1999).
24 Mart    Kırgızistan’ın güney bölgelerinde devlet başkanı Askar Akayev’in istifası talebiyle ayaklanan muhalifler, başkent Bişkek’teki devlet başkanlığı sarayını basarak denetimi ele geçirdi. Meclis, muhalif milletvekili İçenbay Kadirbekov’u vekaleten devlet başkanlığına atadı. Başbakanlığa ise Kurmanbek Bakiyev getirildi (2005).
25 Mart    Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC) ve Avrupa Atom Enerjisi Komisyonu (EURATOM)’un kurulmasını öngören Roma Anlaşması’nın imzalanması (1957).
25 Mart    Türk Ocakları’nın kuruluşu (1912).
26 Mart    Bangladeş’in bağımsızlığını ilan etmesiyle Doğu Pakistan’da iç savaşın başlaması (1971).
26 Mart    Mısır-İsrail barış anlaşması (1979).
26 Mart    Suudi Arabistan Kralı Faysal’ın, bir suikast sonucu öldürülüşü (1975).
29 Mart    Osmanlılar’ın Selanik ve İyonya’yı fethi (1430).
29 Mart    Türk çocuklarının, ilk eğitimlerini Türk okullarında yapmalarını mecbur kılan kanunun kabulü (1931).
29 Mart    Romanya, Bulgaristan, Slovakya, Slovenya, Letonya, Litvanya ve Estonya NATO’ya üye oldu (2004).
30 Mart    Fatih Sultan Mehmet’in doğumu (1430).
31 Mart    II. İnönü Zaferi (1921).

MART AYINDA KUTLANAN ÖNEMLİ GÜN VE HAFTALAR

1-7 Mart Deprem Haftası: Deprem Haftası’nda dünyanın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunan ülkemizde vatandaşlarımızın depreme karşı hazırlıklı olmasının sağlanması,  depremden korunma yollarının anlatılması ve toplumda afete hazırlık bilincinin yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.

1-7 Mart Yeşilay Haftası: Her yıl Mart ayının ilk haftası Yeşilay Haftası olarak kutlanmaktadır. Bilindiği üzere Yeşilay Haftasında alkol, sigara ve uyuşturucu maddeler başta olmak üzere tüm kötü alışkanlıklara dikkat çekilmektedir. Madde bağımlılığının tüm dünyada önemli bir sorun haline geldiği günümüzde, bireylerin özellikle de çocuk ve gençlerin kötü alışkanlıklardan uzak durması, sağlıklı ve mutlu bir toplum oluşturmak için oldukça önemlidir.  Sigara, alkollü içki ve her türlü bağımlılık yapan uyuşturucu maddeler insan sağlığına, ekonomiye, aile huzuruna, milli ahlak ve savunma gücüne çok büyük zarar vermektedir.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü: Dünya Kadınlar Günü ya da Dünya Emekçi Kadınlar Günü her yıl 8 Mart'ta kutlanan ve Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanmış uluslararası bir gündür. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır. Türkiye'de ise 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında "Emekçi Kadınlar Günü" olarak kutlanmaya başlandı. 8 Mart 1857 tarihinde ABD’'ninNew York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Ancak polisinişçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda 120 kadın işçi can verdi. 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Internationaler Frauentag" (International Women's Day - Dünya Kadınlar Günü) olarak anılması öneri oybirliğiyle kabul edildi.

8-14 Mart Bilim ve Teknoloji Haftası: Türk Tarih Kurumu’nun 66 sayılı, 30.4.1998 tarihli kararıyla, 8-14 Mart tarihleri arası “Bilim ve Teknoloji” haftası olarak özel haftalar arasına eklenmiştir. Bilim ve Teknoloji haftasında; insanın yaşamını bu denli etkileyen, ufkunu açan, uygarlığı hızla geliştiren bilim ve teknolojinin önemi üzerinde durmak amaçlanmaktadır.

12 Mart İstiklal Marşı’nın Kabulü: Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılan İstiklal Marşı’mızın kabul edilişinin 96. Yılı nedeniyle kutlanır. Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlarında, İstiklâl Harbi'nin milli bir ruh içerisinde kazanılması imkânını sağlamak amacıyla Maarif Vekaleti, 1921'de bir güfte yarışması düzenlemiş, söz konusu yarışmaya toplam 724 şiir katılmıştır. Kazanan güfteye para ödülü konduğu için önce yarışmaya katılmak istemeyen Burdur milletvekili Mehmet Âkif Ersoy, Maarif Vekili Hamdullah Suphi'nin ısrarı üzerine, Ankara'daki Taceddin Dergahı'nda yazdığı ve İstiklal Harbi'ni verecek olan Türk Ordusu'na hitap ettiği şiirini yarışmaya koymuştur. Yapılan elemeler sonucu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 12 Mart 1921 tarihli oturumunda, bazı mebusların itirazlarına rağmen Mehmet Âkif'in yazdığı şiir coşkulu alkışlarla kabul edilmiştir. Mecliste İstiklâl Marşı'nı okuyan ilk kişi dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver olmuştur.

14 Mart Tıp Bayramı: 14 Mart 1827'de, II. Mahmut döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet'in önerisiyle ilk cerrahhanenin, Şehzadebaşı'daki Tulumbacıbaşı Konağı'nda Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla kurulması, Türkiye'de modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul edilir. Okulun kuruluş günü olan 14 Mart, "Tıp Bayramı" olarak kutlanmaktadır. İlk kutlama, 1919 yılının 14 Mart'ında işgal altındaki İstanbul'da gerçekleşmiştir. O gün, tıbbiye 3. sınıf öğrencisi Hikmet Boran'ın önderliğinde, tıp okulu öğrencileri işgali protesto için toplanmış ve onlara devrin ünlü doktorları da destek vermişti. Böylece tıp bayramı, tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak başlamıştır. 1929–1937 yılları arasında 12 Mayıs günü Tıp Bayramı olarak kutlandı. Bu tarih, Bursa'daki Yıldırım Darüşşifası'nda ilk Türkçe tıp derslerinin başladığı tarih olarak kabul edildiği için Tıp Bayramı yapıldı. Ancak zamanla bu uygulamadan vazgeçildi ve yeniden 14 Mart Tıp Bayramı oldu.

14 Mart Pi Günü: Pi Günü, ünlü matematik sabiti pi sayısı anısına özel kabul edilmiştir ve her yıl 14 Mart'ta kutlanmaktadır. Bunun sebebi ise Amerikan tarih formatında bu günün 3/14 olarak geçmesi ve bunun pi sayısının en yaygın kullanımını anımsatmasıdır. Pi sayısı için en yaygın yaklaşım 3,14'tür. Gerçek değeri ise 3,141592653589793238462643383... şeklinde devam etmektedir. Çemberin çevresinin ve alanın hesaplanması başta olmak üzere matematik, geometri ve fizik gibi bilimlerde büyük bir öneme sahiptir.

15 Mart Dünya Tüketici Hakları Günü ve 15-21 Tüketiciyi Koruma Haftası: 15 Mart’ın Dünya Tüketici Hakları Günü olarak anılmasının sebebi, 15 Mart 1962 yılında ABD’nin o dönemdeki başkanı John Fitzgerald Kennedy’nin Temsilciler Meclisi’nde yaptığı konuşmada ilk kez Tüketici Hakları diye bir kavramdan söz etmesidir. 1985 yılında ise Birleşmiş Milletler aldığı kararla bu konuşmanın yapıldığı tarihi, yani 15 Mart’ı Dünya Tüketici Hakları günü ilan etmiştir. Uluslararası Tüketici Örgütleri bu günü her yıl kutlamaktadır. Uluslararası Tüketici Örgütü’nün dünyanın 105 ülkesinde üyesi bulunmaktadır. Birleşmiş Milletlerin 9 Nisan 1985 tarihinde, Türkiye’nin de taraf olduğu Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesi“Tüketicinin Korunmasına İlişkin Temel Esaslar” başlığı altında, kabul edildi. 15 MartÜlkemizde Dünya Tüketiciler Günü adıyla kutlanmakta olup, ayrıca 15-21 Mart tarihlerini içine alan haftada da Tüketici Haftası kutlanmaktadır. Bu önemli gün ve haftada sadece tüketicinin nasıl korunacağı ya da tüketici hakları gündeme gelmemekte, topluma tüketici olmak hakkında bilgilendirilerek gelecek nesillere sürdürülebilir bir dünya bırakmak amaçlanmaktadır.

18 Mart Çanakkale Zaferinin Yıldönümü: Kahraman Mehmetçiğin 1915 yılında dünyanın en güçlü donanmalarına geçit vermeyerek yazdığı destanın yıl dönümü nedeniyle kutlanmaktadır. Birinci Dünya Savaşında, Çanakkale’ye 490.000’e yakın askerle gelen işgalci kuvvetler, 300.000’den fazla kayıp verdi. Buna karşılık Türk Ordusunun 315.000 askerinin 250.000 tanesi şehit oldu. O tarihe kadar eşi görülmemiş bir cephe olan Çanakkale, sonucunda toplamda yarım milyondan fazla insan genç yaşta hayatını kaybetti.

20 Mart Dünya Mutluluk Günü: Birleşmiş Milletler 2012 yılında 20 Mart tarihini "Uluslararası Mutluluk Günü" olarak ilan etmiştir. 193 katılımcının tümünün oyuyla alınan bu kararda hedef, insanların senede bir de olsa bir araya gelerek mutluluğu şölenlerle kutlamaları, kendilerini mutlu edecek minik de olsa tüm faktörleri hatırlamaları olarak belirlenmiştir.

21 Mart Nevruz Bayramı: Nevruz sözcüğü Farsça “nev” ve “ruz “sözcüklerinin birleşmesinden meydana gelmiş olup yeni gün anlamına gelmektedir. Dünyanın en eski bayramlarından biri olarak ülkemizin içinde olduğu geniş coğrafyada kutlanan ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’nde yer almıştır.  21 Mart gece ile gündüzün eşit olduğu ve bundan sonra gündüzün uzayacağı gün dönümüdür. Nevruz, inanışa göre baharın ilk günü ve yıl başıdır. Kış aylarının bitip bahara erişilmesi nedeniyle şenlikler düzenlenir, çeşitli yemeklerden oluşan sofralar hazırlanır, oyunlar oynanır, boyalı yumurtalar yenir ve büyük ateşler yakılır, üstünden atlanır.

21 Mart Dünya Şiir Günü:İlk kez 1999 yılında UNESCO tarafından ilan edilen ve dünya çapında kutlanan Dünya Şiir Günü'nün amacı "farkındalık yaratmak ve ulusal, evrensel, bölgesel şiir hareketlerine taze bir enerji sağlamak"olarak nitelendiriliyor. Şiir okumayı, yazmayı, yayınlamayı teşvik etmeyi amaçlayan Dünya Şiir Günü, önceleri 5 Ekim'de kutlanırken 20. yüzyılın sonlarına doğru 15 Ekim'de kutlanmaya başlanmış. Uzun süredir 21 Mart'ta kutlanıyor.

21 Mart Dünya Down Sendromu Farkındalık Günü: Birleşmiş Milletler 10 Kasım 2011 tarihinde 21 Mart tarihini resmi Dünya Down Sendromu Günü olarak ilan etmiştir. 21 Mart günü (21/3) Down sendromlu insanlarda 21.ci kromozomun 3 tane olmasını simgeliyor. Dünya Down Sendromu Farkındalık Gününde, Down Sendromu hakkında toplumsal farkındalık yaratmak, Down sendromlu bireylerin ayrımcılık ve önyargıya maruz kalmasını önlemek, erken ve sürekli eğitimin önemine dikkat çekmek amaçlanıyor.
21 Mart Dünya Kukla Günü: 21 Mart tarihinde UNESCO çatısı altındaki UNIMA (Uluslararası Kukla Birliği) merkezinin tüm dünyadaki kuklacıların harekete geçerek kukla sanatının bir sanat formu olarak farkına varılmasını ve bu sanatın gücüne dikkat çekilmesini amaçlar. Dünya Kukla Günü artık Türkiye'de da kutlanıyor.
21-26 Mart Dünya Ormancılık Günü: Orman Haftası, Türkiye'de Orman Haftası ve Ağaç Bayramı adıyla da adlandırılır. Amacı ormanların önemini öğretmektir. Hafta boyunca fidan dikilir ve ormanların doğa ve ekonomiye katkıları anlatılır.
22 Mart Dünya Çocuk Şiirleri Günü: Merkezi Belçika'nın Lieg kentinde bulunan Uluslararası Dünya Şiirleri Örgütü 1978 yılında; her yıl 22 Mart'ın Dünya Çocuk Şiirleri Günü olarak kutlayıp, değerlendirilmesini kararlaştırdı. Örgüt her yıl saptadığı değişik bir konuda şiir yazılması için dünya çocuklarına çağrıda bulunur. Dünya Çocuk Şiirleri Günü evrensel bir gündür. Yalnız ülkemizde değil Birleşmiş Milletlere üye tüm ülkelerde aynı gün kutlanır. Dinleri, dilleri, renkleri ayrı olan bütün dünya çocukları bu gün aynı duygularla aynı düşüncelerle dolu bir gün yaşarlar. Şiir bir yazın türüdür. Duyguların, izlenimlerin uyumlu bir ses ve söz düzeni içinde anlatımıdır. Ses ve söz güzelliğinin bir arada bütünleşmesine şiir denir. Şiir anlayışı çağdan çağa, ulustan ulusa, insandan insana değişir.
22 Mart Dünya Su Günü: 1993 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 22 Mart tarihini "Dünya Su Günü" olarak ilan etti. İlk kez 1992'de Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansında önerilen "Dünya Su Günü" gerek BM üyelerinin, gerekse diğer dünya ülkelerinin giderek büyüyen büyüyen temiz su sorununa dikkat çekmek, içilebilir su kaynaklarının korunması ve çoğaltılması konusunda somut adımlar atılmasını amaçlamaktadır. 
23 Mart Dünya Meteoroloji Günü: Birleşmiş Milletler Dünya Meteoroloji Teşkilatı (World Meteorological Organisation-WMO) ana sözleşmesi 23 Mart 1950 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle, her yılın 23 Mart günü "Dünya Meteoroloji Günü" olarak kutlanmaktadır. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu Dünya Meteoroloji Teşkilatına 186 ülkenin üyedir. Her yıl güncel bir konu belirlenmekte ve ülkelerin meteoroloji teşkilatlarınca bu konu çerçevesinde düzenlenen konferanslar; basın, radyo, televizyonlar tarafından sunulan konuyla ilgili haber, konuşma ve diğer etkinliklerle duyurulmaktadır. Meteorolojinin halka daha iyi tanıtılması, halkın ve kurumların meteorolojik bilgi ve hizmetlerden daha fazla yararlanması, üniversiteler, kurum ve kuruluşlarla meteoroloji teşkilatı arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
27-30 Mart Kütüphane Haftası: Türkiye’de 1964 yılından beri Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta Kütüphane Haftası olarak kutlanır. Haftanın amacı; okuma alışkanlığını ve zevkini geliştirmek, kitap sevgisini artırmak, okuyucuların kitaplardan daha çok faydalanmalarını sağlamak, kütüphaneleri tanıtmak ve kütüphanelerde verilen hizmetler hakkında bilinçlendirmektir. 
27 Mart Dünya Tiyatro Günü: Her yıl 27 Mart günü ITI merkezleri ve dünya çapında tiyatro grupları tarafından kutlanmaktadır. Pek çok ulusal ve uluslararası etkinlik kutlamalarda yer almaktadır. En önemli etkinliklerden biri, dünya çapında başarı kazanmış bir tiyatro oyuncusu, yönetmeni veya yazarın yazdığı evrensel bildirgedir. İlk bildirge 1962’de Jean Cocteau (Fransa) tarafından yazılmıştır.